OMM – Odunpazarı Modern Müze’nin ev sahipliği yaptığı, Performistanbul işbirliğiyle ve Simge Burhanoğlu küratörlüğünde performans sanatçısı Ata Doğruel’in 40 gün / 960 saat aralıksız gerçekleştireceği “Işık Kaynağı” performansı 7 Kasım Pazartesi günü saat 19.00’da başladı. 17 Aralık 2022 tarihine kadar devam edecek performans TEPTA sponsorluğunda gerçekleşiyor. 2020 yılında İdil Tabanca Koleksiyonu’na dahil olan “Işık Kaynağı”, Türkiye’de bir müzenin ev sahipliği yaptığı ilk en uzun süreli ve kesintisiz performans olacak.
OMM’da devam eden “Yas ve Haz” sergisine paralel olarak izleyici ile buluşan “Işık Kaynağı”, performans sanatçısı Ata Doğruel’in 40 yaşına gireceği 2031 senesine kadar birbirinden farklı 40 günlük performanslar gerçekleştirme fikriyle yola çıktığı ‘40’ serisinin ilk performansı. Performans süresince müze içerisinde belirlenen karanlık bir odada 40 gün / 960 saat boyunca aralıksız kalacak sanatçının tek ışık kaynağı içeriye mum getiren ziyaretçiler olacak. Oda sadece ziyaretçi orada kaldığı sürece aydınlanacak ve sanatçı, mum getiren her bir katılımcının fotoğrafını çekerek süreci dokümante edecek. Bu sayede performansın bir parçası haline gelen katılımcılar bu deneyimi adeta sanatçının gözleri rolünü üstlenerek yaşayacaklar.
“Işık Kaynağı” bu yönüyle aynı zamanda insanların birbirlerine duydukları ihtiyaca dair performatif bir yorum sunuyor. Hayatın gerçekliği ile sanatın sınırlarının kesiştiği 40 günlük süreçte Doğruel, toplumsal yaşam ve sosyal ilişkilerin yanı sıra bedensel, ruhsal ve zihinsel sınırlar ve değişimler üzerine gözlem yapma fırsatı sunarken, sanatçı/seyirci ayrımının belirsizleştiği bir ortamda katılımcıları da bu sürece dahil ediyor.
Sanatçının toplumdan izole geçirdiği 3 yıllık süreç içerisinde “insan insanın ışığıdır” fikrinden ortaya çıkan performans, ayrıca süresi itibariyle de 40 sayısının doğu/batı kültürlerinde yer alan kadim tarihine bir referans niteliğinde. Sanatçı ‘40’ serisini; 40 yaşı törensel bir karşılayış, 40 sayısının gizemli gücüne bir göz kırpış olarak da görüyor.
Performans özelinde “Benim 3 senedir yaşadığım izolasyonu, tüm dünya pandemi sebebiyle yaşadı. Bir anda izole olan insanlar, toplumsal ve sosyal ilişkilerin ihtiyacını süreç ilerledikçe görmeye başladılar.” yorumunda bulunan Doğruel, soyutlanma, dayanıklılık gibi kavramlar üzerine yoğunlaşarak, bedensel ve zihinsel sınırlarını zorlayan performans çalışmalarıyla dikkat çekiyor. Performans sanatına bakışını “Performanslar arasında sürdürdüğüm yaşam, sadece bir sonraki performansı beklemek ve ona hazırlanmak demek, esas dünyam, hayatım performansı icra ettiğim, içinde olduğum zamanlar” şeklinde açıklayan sanatçı, 6 hafta boyunca güneş görmeyen bir odada kalarak günün evrelerini, zaman ve gece – gündüz kavramını değiştirerek, performans sanatı tarihinde ender rastlanan bir çalışmaya imza atmaya hazırlanıyor.
Türkiye’de bir müzenin uzun süreli ve kesintisiz olarak ev sahipliği yaptığı ilk performans olan “Işık Kaynağı”, 40 gün boyunca, geceleri ve Pazartesi günleri de dahil olmak üzere 24 saat boyunca OMM’da deneyimlenebilecek.
Ata Doğruel
Ata Doğruel (d. 1991, Kütahya), performanslarında soyutlanma, dayanıklılık gibi kavramlar üzerine yoğunlaşarak, uzun süreli performanslar ile bedensel ve zihinsel sınırlarını zorlamayı hedeflemektedir. Lisans eğitimine Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde başlayıp Medya ve Görsel Sanatlar Fakültesi’nde eğitimini tamamlamıştır. Sanatçı 9 günlük açlık, 13 günlük sessizlik gibi kendini, doğayı, evreni keşfederek başladığı süreçte, en son aralıksız 28 gün boyunca beslenme eylemini halka bırakarak daha fazla soru üretmeyi amaçladığı performanslar gerçekleştirmiştir. Doğruel, performans sanatını bu yolda aracı olarak kullanmakta ve anlam arayışını sürdürmektedir.
Sanatçının başlıca performansları arasında; Performistanbul’un Simge Burhanoğlu küratörlüğünde gerçekleştirdiği İhtiyaç: Sen 672 saat Canlı Süreç kapsamında Tevazu (solo) (İstanbul, 2018), “Venice International Performance Art Week” Co – Creation Live Factory Prologue 1 kapsamında Eva Martino ile We have just only met (Venedik, 2017), Pedro Gómez-Egaña ile Eşyaların Etki Alanı, “15. İstanbul Bienali” kapsamında (Galata Rum Okulu, İstanbul, 2017), Performistanbul ile Simge Burhanoğlu küratörlüğünde Elçi (solo) (Pera Müzesi, İstanbul, 2017) ve Performistanbul ile “Zilberman Projects” kapsamında Sonsuz Tarla (solo) (Zilberman, İstanbul, 2017) bulunmaktadır.
