Dirimart Nasan Tur’un No Surrender başlıklı galerideki ikinci kişisel sergisine ev sahipliği yapıyor. Sergi, sanat üretiminde kullandığı yordamların çeşitliliğiyle tanınan sanatçının yeni heykellerini, yerleştirmelerini ve çizimlerini bir araya getiriyor. Tur’un son dönem üretimi, insan içgüdüleri, sosyokültürel inşalar ve öztemsile yönelik algıların kesişimlerine odaklanıyor.
Sergi mekânına girişte izleyiciyi karşılayan iş bir ayna yüzeydir. Ayna: özyansımaya derinlemesine bakma aracı. Tur’un Eurofighter, F16, F15 (2021) başlıklı ayna işleri, görünümümüzün sonsuz ihtimaller barındırdığını zihnimizin bir köşesinde tutmaya davettir. Yansıtıcı yüzeylerin çeşitli açılarla yerleştirilmesiyle kişi, algılanış biçimlerinin çok sayıda değişkesine maruz kalır. Bu işlerin şekilleri kâğıttan savaş uçaklarının tasarımlarına dayanır. Sanatçı bu katlama oyunlarıyla bir yandan da çocuğa çok erken yaştan itibaren yüklenen rolleri ve bilinçaltının savaş ve şiddete alttan alta hatırlanması sorgular. Bu işler izleyiciye, söz konusu algılarını değiştirmeyi düşündürten bir portal işlevi görürler. Sonra sergi mekânına dağılmış olan kamuflaj kostümlü figürlerle karşılaşılır; bazıları yere uzanmış dinleniyordur, bazılarıysa karşımızda dikilip durmaktadır. Bu kostümler esinini yabanıl türlerin öldürme taktikleri üzerine gözlemlerden alır, varlıklarını fark ettirmeden düşmanı öldürme stratejilerini taklit etmek için kullanırlar. Tur, bu kıyafetleri hazır giyim parçaları gibi ele alır ve buradan hareketle, tam da görünmez olma fikrini tersine çeviren, ortamdaki en fark edilir nesnelere dönüşen parıltılı bedenlerden oluşan Görünmez Olan (2021) başlıklı serisini üretir. Esinini gölge tiyatrosundan alan İçimizdeki Gölgeler (2021) serisindeki gölgelerse hem masallardaki baş kahramanlar hem kendi içlerinde birer sanat nesnesi olarak ortaya çıkar. Gölgeler kısa bir süreliğine gerçeklikte kaymalar yaratır ve bir gündüz düşü deneyiminin kapısını aralar. Sanatçı böylece etrafımızı daha keskin gözlerle görmenin, sorgulamanın önemini hatırlatır bize. Görünmez Olan (2021) ile konuşan, en yeni otoportresi Ben ve Ben (2021) ile, sanatçı kendisini oyuncu bir tarzda içindeki şeytanlarla yüzleşirken resmeder. Sanatçının sergideki tek eski işi olan Koş (2004), bir çocuğun, daimi hareket içinde olmak uğruna harcadığı enerjiye odaklanarak amaçsızca koşturmasını hatırlatır. Nasan Tur sanat kariyerinde ilk defa bir desen yerleştirmesi üretti: İzler (2021) adını alan bu seri, mağara resimlerinin çağdaş ve renkli bir tahayyülüdür. Bize bakmakta olan bu ilkel resimlerin yaratılmalarının ardında yatan motivasyon neydi sorusunu sorarken aslında sadece duygu ve içgüdülerimiz üzerinde düşünürüz. Bize, insan tabiatının temel meselelerinin bugün hâlâ çözülmemiş olduğunu hatırlatırlar. Bu, aynı zamanda sanatçının, varoluşa dair farkındalığımızın ne kadar derinlere inebildiğine dair arayışında bir deneydir. İzleyiciyi karşılayan ve uğurlayan Yorgun Bayrak Direği (2021), bayrak taşıyacak hali kalmamış bir direktir. Sanatçı, mizahla bir başarısızlığı daha anıtlaştırmıştır.
Nasan Tur bu yeni eserler bütününde, çocuk oyunları, askeri teçhizat ve taktikler ile toplumun birey üzerinde zorla uyguladığı örüntülerin ifşasına yönelik içgüdüsel tepkileri bir araya getirir. Gün be gün yaşadıklarımız arasında en gayri pratik olanın sanat olduğu kavrayışıyla Tur, toplum üzerine düşünümleri tetiklemenin sanatçının toplumsal sorumluluğu olduğuna inanır. Sanatçının işleri basitçe bir konuşma başlatır, uzun vadede fark yaratacak bir iletişimin başlangıcı olan bir konuşma. Etrafımızdaki eşitsizlikleri görmezden gelmemizi ve kurulu düzene bilinçsizce teslim olmamızı engelleyen bir iletişimdir bu.
Nasan Tur Hakkında
Nasan Tur (d. 1974, Offenbach) documenta 14, 10. İstanbul Bienali ve 6. Taipei Bienali’ne katıldı. Aralarında Palais de Tokyo, Centre Pompidou, Paris; Schirn Kunsthalle, Frankfurt; Hamburger Bahnhof, Berlin; Städel Museum, Frankfurt; Maxxi Museum, Roma’nın da bulunduğu pek çok kurum ve müzede sergilendi. 2012’de Will Grohmann Prize of the Academy of Arts ve 2014’te Villa Massimo Prize of the Deutsche Akademie Rome ödüllerine layık görüldü. Riga’da düzenlenen RIBOCA Bienaline büyük ölçekli bir işiyle katılmaya ve Berlinische Galerie – Museum of Modern Art’taki kişisel sergisine hazırlanıyor. Spacial Strategies, Weißensee Academy of Art, Berlin’de yüksek lisans programı öğretim üyesidir. Nasan Tur yaşamını ve çalışmalarını Berlin’de sürdürüyor.
