Sanat OkurMaaria Wirkkala’nın 2007 yılında 52. Venedik Bienali’nde sergilenen ve aynı yıl Arter Koleksiyonu’na dahil edilen Karaya Çıkmak Yasaktır başlıklı yerleştirmesi, İstanbul’da ilk kez Arter’in 1. kat galerisinde izleyiciyle buluşuyor. Yerleştirmeyle aynı adı taşıyan serginin küratörlüğünü Nilüfer Şaşmazer üstleniyor. Karaya Çıkmak Yasaktır, 19 Eylül’den itibaren ziyaret edilebilir.
Arter’in yeni sergisi Karaya Çıkmak Yasaktır, Maaria Wirkkala’nın aynı adı taşıyan yerleştirmesini İstanbul’da ilk kez izleyicilerle buluşturuyor. Sanatçının 52. Venedik Bienali kapsamında Finlandiya Pavyonu için ürettiği ve Arter’deki galeri mekânı için yeni dokunuşlarla tekrar yorumladığı Karaya Çıkmak Yasaktır, sanatçının kişisel tarihini ve anılarını bugün de güncelliğini koruyan toplumsal ve politik meselelerle bir araya getiriyor.
Çocukluğunu anavatanı Finlandiya’nın güneyindeki Helsinki ve kuzeyindeki Laponya ile İtalya’nın Venedik kenti arasında geçiren Maaria Wirkkala, bu coğrafyaların daimi bir değişkenlik içinde olan su, hava ve ışık gibi unsurlarını 1980’lerden bugüne sürdürdüğü sanatsal üretiminin merkezinde konumlandırır. Karaya Çıkmak Yasaktır, kırık cam parçalarından bir ‘deniz’, sandolo adı verilen ve bu ‘deniz’in ortasında hafifçe sallanan içi suyla dolu geleneksel bir Venedik teknesi, tavandan sarkan bir cam merdiven ve duvara yaslı tekbir kürekten oluşur. Maaria Wirkkala’nın hırçın, tehlikeli ve karaya çıkmanın imkânsız olduğu bir deniz izlenimi yaratmak için kullandığı kırık cam parçaları, babası Tapio Wirkkala’nın 1960’ların ortalarından itibaren cam tasarımcısı olarak çalıştığı, Venedik’teki Murano Adası’nda bulunan Venini Cam Fabrikası’ndan gelir. Venedik kanallarında sıkça görülen “Karaya çıkmak yasaktır” uyarısını hareket noktası olarak alan Wirkkala, bu ifadeyi dünyanın birçok yerinde geçerli olan göçmen karşıtı tavırla ilişkilendirir ve göçmenlerin çoğu kez trajediyle sonlanan tehlikeli deniz yolculuklarına işaret etmek için kullanır.
SERGİYE EŞLİK EDEN ARTER YAKIN PLAN YAYINI
Her kitapta Arter Koleksiyonu’nda yer alan tek bir esere odaklanan Arter Yakın Plan dizisinin beşinci kitabı, Maaria Wirkkala’nın Karaya Çıkmak Yasaktır başlıklı yerleştirmesine derinlemesine bir bakış sunuyor. Tasarımını Esen Karol’un üstlendiği kitap, serginin küratörü Nilüfer Şaşmazer’in giriş metninin yanı sıra sanatçıyla gerçekleştirdiği kapsamlı söyleşiyi de içeriyor. Kitapta ayrıca Orhan Cem Çetin tarafından çekilen yerleştirme fotoğrafları ve eseri yakın planda yorumlayan kareler de yer alıyor.
