“VARYANT. Yeni Medya Sanatının Belgelenmesi”
Yeni medya sanatı, teknolojik eskimeye karşı nasıl korunur?
Sakıp Sabancı Müzesi, digitalSSM Arşiv ve Araştırma Alanı, “VARYANT. Yeni Medya Sanatının Belgelenmesi” başlıklı, teknolojik gelişmeler karşısında sanat eserlerinin korunma yöntemlerine odaklanan dört bölümlük bir programa başlıyor.
Teknolojinin hızlı ve sürekli değişen yapısı, yeni medya sanatının üretildikleri versiyonlarıyla geleceğe aktarılmasını riskli hâle getirmektedir. Teknolojik eskime karşısında, kültürü koruma sorumluluğu olan müzeler, yeni medya sanatını korumaya yönelik çözüm arayışlarını sürdürmektedir. Teknolojik sanat eserleri, teknolojinin yarattığı sürekli değişime katılarak ve ona uyum sağlayarak hayatta kalabilmektedir. Projeye adını veren “Varyant” kavramı da, bu perspektife atıf yapmaktadır.
VARYANT. Yeni Medya Sanatının Belgelenmesi başlıklı araştırma projesinde, dijital koruma uzmanlarının çözüm arayışlarında radikal bir yöntem olarak kabul edilen yeniden canlandırma (reinterpretation) pratiğine odaklanıyor ve belgelemeyi (documentation) yeni bir anlayışla ele alıyor. Sanatçılar, küratörler, koruma uzmanları, yeni medya araştırmacıları ve bilgisayar bilimcileri gibi farklı disiplinlerde çalışan uzmanları bir araya getiren projede, teknolojinin hızlı değişimine karşı sanatın zamansız değerinin nasıl korunacağı, yeni medya belgesellerinden ve ağ biliminden hangi pratiklerin öğrenilebileceği, belgelemenin sanat eseri yerine geçip geçemeyeceği soruları tartışılacak.
27 Ekim, Perşembe, 17:00’de çevrimiçi gerçekleştirilecek programın ilk bölümünde Özyeğin Üniversitesi öğretim görevlisi Dr. Zeynep Merve Uygun, “yeni medya belgeseli” kavramına ve buradan hareketle “sürdürülebilir arşiv pratiklerine” değinecek. Multimedia sanatçısı Deniz Tortum arşivler üzerine çalışan bir sanatçı olarak gözlemlerini paylaşacak ve “yeni medya veyapay zekâ (artificial intelligence) araçlarının arşivleme süreçlerini nasıl etkileyebileceği” konularını ele alacak.
digitalSSM Arşiv ve Araştırma Alanı Sorumlusu Osman Serhat Karaman’ın moderatörlüğündeki etkinliğin yuvarlak masa bölümünde ise, “Yeni medya pratikleri, yeni medya sanat eserlerinin arşivlenmesine nasıl bir yöntem sunabilir,Teknolojik eskimeden dolayı ortadan kaybolmuş sanat eserlerini nasıl bir belgeleme pratiğiyle yeniden canlandırabiliriz?, Teknolojiye bağlı sanat eserleri, zamanla ortadan kaybolmak için tasarlanmışsa geleceğe nasıl bir deneyim taşıyabiliriz?” soruları tartışmaya açılacak.
27 Ekim, Perşembe, 17:00’de çevrimiçi gerçekleştirilecek konferansı Sakıp Sabancı Müzesi’nin web sitesi üzerinden kayıt yaptıran herkes ücretsiz olarak izleyebilecek.
Konferans serisinin gelecek programları SSM’nin etkinlikler sayfasından takip edebiliyor.
Dr. Zeynep Merve Uygun
Lisans eğitimini Boğaziçi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı, yüksek lisans eğitimini İstanbul Bilgi Üniversitesi Sinema ve TV Yüksek Lisans Programı’nda tamamlamıştır. Doktora derecesini Edinburgh Üniversitesi Transdisipliner Belgesel Film bölümünden almıştır. Özyeğin Üniversitesi’ndeki pozisyonundan önce, İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul Şehir Üniversitesi ve Koç Üniversitesi’nde belgesel sinema, dijital hikaye anlatıcılığı ve video üretimi üzerine dersler vermiştir.
Uluslararası film atölyelerinde ve festivallerde mentör, eğitmen ve jüri üyesi olarak görev alan Uygun’un, IN OUT ve Zigzag gibi animasyon ve deneysel belgeselleri, başta Cannes, Altın Portakal, IF olmak üzere 50’nin üstünde film festivalinde gösterilmiş ve pek çok uluslararası ödül almıştır. Uygun’un akademik ilgi alanları arasında akademik çalışmaları görselleştirme, belgeselde mekan ve bedenin görsel temsili, dijital etnografi ve yeni medya belgeselleri (interaktif belgesel, dijital hikaye anlatıcılığı, transmedya belgesel vb.) yer almaktadır.
Deniz Tortum
Filmleri ve yeni medya çalışmaları Venedik Film Festivali, SXSW, IFFR, IDFA, Hot Docs ve Dokufest dahil olmak üzere pek çok festivalde gösterildi. 2019’da Filmmaker Magazine tarafından “Bağımsız Sinema’nın 25 Yeni Yüzü” arasında gösterildi. Uzun metraj belgeseli “Maddenin Halleri”, dünya prömiyerini Ocak 2020’de Rotterdam Film Festivali’nin Bright Future bölümünde yaptı ve Antalya ve İstanbul Film Festivaller’inde En İyi Belgesel ödülünü kazandı. Kathryn Hamilton ile birlikte yönettikleri en son kısa filmi “Our Ark”, Kasım 2021’de IDFA’da dünya prömiyerini yaptı ve İstanbul Film Festivali’nde En İyi Kısa Film ödülünü kazandı.
