Türkiye’nin yitip giden tiyatro kültür mirasına sahip çıkmak ve yine aynı doğrultuda Türkiye Tiyatro Müzesi’ni yapılandırmak amacıyla kurulmuş olan Türkiye Tiyatro Vakfı, 5 – 6 Mayıs 2023 tarihlerinde İstanbul Pera Müzesi’nde uluslararası bir sempozyum düzenliyor. Ülkemizde ve dünyada bugüne dek hiç araştırılmamış, irdelenmemiş bir konunun, “Türkiye Yahudi Tiyatrosu”nun masaya yatırılacağı toplantıda, alanında uzmanlaşmış yerli ve yabancı akademisyenler, araştırmacılar çalışmalarını sunacak, tartışacaklar.
Türkiye Yahudi tiyatrosunun geçmişi sanıldığından da eskidir. 1492 yılında İspanya ve Portekiz’den tehcir edilen Yahudilerden Osmanlı topraklarına yerleşenler beraberlerinde zengin bir jonglör geleneğini getirir. Hokkabazlık, şarkı, dans, kukla ve gölge oyunu gibi geniş bir sanat yelpazesini kapsayan jonglörlük geleneksel tiyatronun oluşumuna ve gelişmesine önemli katkıda bulunur.
Metne dayalı Sefarad tiyatrosu ise, ilk kez 1870’lerde, özellikle İstanbul, İzmir ve Edirne’de, amatör yazar ve öğretmenlerce dinsel ve eğitsel amaçlı olarak ve daha çok okullarda yapılır. Fransız kültürü ve dilinin egemen olduğu Tanzimat döneminde açılan Alliance Israélite Universelle okulları, Türkiye Yahudi tiyatrosunun yüzünü daha çok Batı’ya dönmesine neden olur. Bunu Namık Kemal gibi yerli ve çağdaş yazarların oyunları izler.
1930’lardan başlayarak, Türkçe konuşma zorunluluğuyla birlikte, çok dilli (Judeo-İspanyolca, İbranice, Fransızca ve Türkçe) dolayısıyla çok kültürlü bir yapıyı benimseyen Sefarad tiyatrosunun oyunculuk ve sahneleme biçimi geleneksel ile Batı tarzının bir karışımı olacaktır.
Günümüzde Sefarad tiyatrosu kimi yardım derneklerinin çabasıyla yeniden canlandırılmaya çalışılmaktadır.
Program akışı için tıklayınız.
