“Arkhe: AI Veriler Üzerine Bir Sergi” sergisi, 30 Temmuz 2023 tarihine kadar İzmir Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde devam ediyor. Sergi, insanın teknoloji ile birlikte varoluşuna ve ayrılması güç bir bütünleşme haline gelmesini içeren yapay zeka tarafından oluşturulan çalışmalara odaklanıyor.
Akedemisyen ve sanatçılardan oluşan 75 katılımcıyı bir araya getiren Arkhe: AI sergisi, katılımcıların; ‘Sizce Arkhe Nedir?’ sorusuna verdiği cevaptan yaratılan yapay zeka işlerden oluşuyor.
Sergi direktörleri Aybike Özsöyke ve Ece Hamat, “Arkhe: AI Veriler Üzerine Bir Sergi” sergisi hakkında şöyle bahsediyorlar;
“Sergi, ismini antik Yunan filozofları tarafından tartışılmış olan ‘arkhe’ kavramından ve teknoloji ile birlikte var olan ‘artificial intelligence’ kavramından alıyor. Miletoslu Thales, arkhe’nin su olduğuna inanıyordu. Miletoslu Anaksimander, arkhe’nin belirsiz ve sonsuz bir şey olduğuna inanıyordu ve buna ‘apeiron’ adını veriyordu. Efesli Heraclitus, arkhe’nin ‘logos’ olduğuna inanıyordu. Elealı Parmenides, arkhe’nin ‘varlık’ olduğuna sonsuz ve değişmez olduğuna inanıyordu. Miletoslu Anaksimenes, arkhe’nin en temel ve yaygın madde olduğunu düşündüğü ‘hava’ olduğuna inanıyordu. Arkhe kavramı birçok modern ve çağdaş filozof tarafından da tartışılmış ve yeniden yorumlanmıştır. Martin Heidegger, ‘Varlık ve Zaman’ adlı eserinde ‘arkhe’ kavramı hakkında ayrıntılı olarak yazmıştır ve insan varoluşunun nihai arke’sinin kendi varoluşunun farkında olan bir varlık olarak tanımlandığı ‘Dasein’ olduğunu savunmuştur.
Jacques Derrida, dekonstrüksiyon düşüncesinin merkezinde yer alan ‘arkhe-yazı’ kavramını
geliştirmiştir. Michel Foucault, ‘arke’ kavramının belirli tarihsel ve kültürel bağlamların ürünü olduğunu ve onu üreten sosyal ve siyasi yapılarla ilişkili olarak anlaşılması gerektiğini savunmuştur.
Hayatımızın her alanında olduğu gibi günümüz sanat dünyasında da yapay zeka yadsınamaz bir
gerçeklikle yerini almıştır. Bir noktadan sonra yapay zekanın insan eserlerinden beslenerek
üretmesi gibi insanlar da yapay zekanın eserlerinden beslenerek üretmeye başlamıştır. İşte tam burada katılımcılara da sorduğumuz ‘Sizce Arkhe Nedir?’ sorusuna ‘Bizce AI’ cevabını veriyoruz.”
