Sinematek/Sinema Evi, Mayıs-Haziran ayları boyunca Luchino Visconti Retrospektifi’nin yanı sıra İranlı Kadınlar Konuşuyor seçkisine yer veriyor. Kadın ve na-binary sinemacılar tarafından çekilmiş 4 uzun metraj belgesel ve 6 kısa metraj filmden oluşan İranlı Kadınlar Konuşuyor seçkisine, küratörlüğünü Saliha Yavuz’un üstlendiği Buradayız Ayaktayız sergisi eşlik ediyor.
İranlı Kadınlar Konuşuyor: Buradayız Ayaktayız
Buradayız Ayaktayız’da, İran’daki İslam Devrimi’nin ardından Tahran’da gerçekleşen büyük kadın yürüyüşünden Claudine Mulard ile Kate Millett ve Sophie Keir’ın fotoğrafları; dünyanın farklı yerlerindeki direniş gösterilerinde farklı coğrafya, kültür ve dinlerden insanların bir araya gelerek bütünler oluşturduğu Bahar Samadi’nin Assembly video enstalasyonu; Ata Kam’ın 2013’teki Gezi Parkı protestoları sırasında çektiği Here and Now fotoğrafı; görsel hafızamızda yer etmiş, dünyanın farklı yerlerindeki protestolardan sahnelere yer verdiği cyanotype resimleri ile Yeşim Paktin’in Mavi Çiçekler ve Direniş serileri; direniş hareketlerini yaratan milyonlarca “anonim” insan anısına, kolektif bilincin bir parçası olarak anonim kalmak isteyen bir sanatçının Çöküş başlıklı resmi; Pegah Derakhshan Rokni’nin The Wind Will Blow Our Hair Away deseni ile, Fulya Çetin ve Can Ünlü’nün İran’daki protestolara selam ettikleri Salınan serisi sergi mekânında yer alıyor.
Tarih, Sanat, Direniş
Zengin kültürü ile İran, direniş ve sanatın içe içe geçtiği bir coğrafya. 1979’da İslam devrimi ile yeni bir yaşam biçimi dayatılmasının ardından sokağa çıkan halk, 1981’de dönemin cumhurbaşkanının görevden alınmasını takiben çeşitli şehirlerde protesto eylemleri gerçekleştirdi. 2003’teki öğrenci ayaklanmaları, 2009-2010 İran seçim protestoları, 2011-2012’de bütün ülkede eş zamanlı gerçekleşen eylemler, 2017-2018’de genel grev ve suya dair protestolar ve ardından temel hak ve özgürlüklere dair eylemler… 2017’de Vida Movahedi, Tahran’ın en işlek caddelerinden birinde beyaz başörtüsünü sopaya geçirerek bayrak gibi salladığı bir eylem gerçekleştirdi.
Kadın hareketi başı çekiyor
Geçtiğimiz yıl 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin başörtüsünü uygun şekilde takmadığı gerekçesiyle gözaltına alınmasının ardından polis tarafından öldürüldüğü iddiası da İran halkını sokaklara döktü. Ölümlere, tutuklanmalara, idamlara karşın İran halkı, Eylül 2022’den bu yana direnişine devam ediyor. Sadece İran’da değil dünyanın her yerinde halklar insani, ekonomik, politik, yaşamsal haklarına dair taleplerini dile getiriyor ve çoğunlukla başı kadınlar çekiyor. Feminizmin diri tuttuğu kaslar, eylemlerin kadın hareketi ile ilişkisini güçlendiriyor.
Feminist perspektiften direniş
Füruğ Ferruhzad’ın ruhunun dizeleri ile mekânda dolandığı Buradayız Ayaktayız sergisi, İran’ın tarihi boyunca ve özellikle bugün her yerde yaşanan hak ve özgürlük taleplerini dile getirme, direnme ve sesini duyurma ihtiyacı duyan bir direnişin yansıması. Sergi, 2 Mayıs-25 Haziran tarihleri arasında Sinematek/Sinema Evi sergi salonunda ücretsiz ziyaret edilebilecek.
