Neriman Polat’ın fotoğraf, video ve mekâna özgü yerleştirme işlerinden oluşan Çatısız başlıklı kişisel sergisi Zilberman, Mısır Apartmanı’nda açıldı. Çatısız, sergiye ad olmanın dışında, vurguladığı meseleler nedeniyle de; artık ülkemizde derinleşmiş, dibi görülmeyen kuyunun içine itilmiş meselelerin soğuk ve güvencesiz hallerinin resmi gibi duruyor.
Çatısız sergisi, taşıdığı meseleler nedeniyle kasvetli bir atmosfer sunuyor. İçeride biraz karanlık, biraz da hüzün uyandıran hava var. Parasız kalmak, evsizlik, duymadığımız, görmediğimiz kadınlar, geleceksiz kız çocukları, insanlara verilmeyen güvence, kalabalıklar arasında yalnız hissetmek, yitirilen aidiyet… hepsini bu sergide okuyabilirsiniz. Çatısız sergisinde hayatın, hayatlarımızın gerçeği var. Gerçekliğin gündelik malzemelerin kullanılarak sanat yoluyla gösterilmesi, alıştıklarımıza yeni ve farklı bir açıdan baktıran, sözü çok olan bir sergi, Çatısız.
Yerleştirmelerle Alana Hakimiyet Kuran, Meseleleri Zor Bir Sergi
Mekân kapısından girdiğinizde sol tarafta sizi Mutfak Serisi karşılıyor. Neriman Polat bu işinde zaruri ihtiyaçlarımızdan bazılarını altın görünümlü, sarıya kaplanmış halde sunuyor. Altının ihtişamı, parıltısı bakliyatları sarmış. Fakat burada dikkat çeken şey adil olmayan şartlarda, git gide düşen alım gücümüzün bizi gıdanın ulaşılması zor ana besin kaynaklarımıza dönüştürmesine vurgu yapıyor.
Mekânın sağ tarafında, duvarda Tüller Serisi var. Tüller her biri 3 ayrı fotoğrafta bir apartmanın duvarını kaplıyor. Siyah Tül, Nohutlu Tül, Gülistan Dokuya adanmış “Gülistan”.
Tüller Serisi’nde gördüğümüz binadan asılı her bir tül, her hanenin baş edemediği veya etmekte zorluk çektikleri üzerine okunabilir. Neriman Polat’ın tülleri, nakış işlemeli, üzerlerinde yırtıkları olan, çiçeklerle ve altına boyanmış bakliyatlar ile süslenmiş. Tüllerin beyazdan siyaha boyanması yası yaşamaya, düşen ateşe işaret ediyor. Polat, Tüller Serisinde, çiçeklerle süslenmiş Gülistan Tülü üzerinden Gülistan Doku davasına gönderme yapıyor. Gülistan Tülü, diğer tüller gibi siyaha boyalı. Üzerinde her ne kadar çiçek de olsa onun acıyı ifade etmesine engel değil. Kadınların çiçek açamadığı, karardığı, yersiz yurtsuz hissettiği evler, topraklara adanmış…
Tüller serisi, kültürümüzde olan asker uğurlama, gelin çıkarma, şehit verme durumlarında camlardan veya balkonlardan bayrak asmayı da akıllara getiriyor.
Bu sefer tam karşımızda, sergiye de başlık olan Çatısız adlı yerleştirmeyi görüyoruz. İçeriye davet edercesine… Yerleştirme, dikey örülmüş tuğlalardan ve tuğlalar arası asılmış Tüller Serisindeki tüllerden oluşuyor. Tüllerin arkasından, içinden geçebilir, odaları gezebilirsiniz. Yine her bir tül, bir hanenin örtüsü, yasını ifade ediyor. Tüllere temas edebilir, yasa ortak olabilirsiniz.
Sallanmak adlı video, kız çocuklarının geleceksiz yarınlara doğru sallanışını temsil ediyor. Güvencesiz, kaygılı ama orada olmaya, yaşama devam etmeye çalışan herkes gibi. Tek görüntü gittikçe kareler halini alıyor ve sallanan kız çocuğu gözden uzaklaşıyor, kalabalıklar halini alıyor. Diğerleri gibi…
Güvencesizliğin Bireysel ve Toplumsal Yansıması
Neriman Polat, Çatısız sergisinde bulunduğun yere ait hissedememeyi, alım gücünün olmamasını, besin maddelerine ulaşamamayı, kadın şiddetinin duvarlar arasında bırakılması üzerine problemleri masaya döküyor. En çok da güvencesizlik meselesini. Hafıza tazeleyici, gündelik konulara yine gündelik hayattan malzemelerle yeni bir perspektif katıyor.
Sergiyi oluşturan işler ortak sorunları ifade eden, birbirleriyle konuşan işler olarak çalışılmış. Altın kaplama bakliyatlar ve tüller iki farklı yerleştirmede de görüyoruz. Her iş bir, sonraki gördüğünüz işe referans oluyor.
Bu sergide de gördüğümüz en net şey; bireysel ve toplumsal sorunların sanat aracılığıyla yeniden gün yüzüne çıkabilmesi, taze kalmaları, konuşulabilecek yeni bir zemin daha yaratılmasıdır. Çatısız, az işle çok söz söyleyen, gerçekten “çatısız” mıyız diye bir süre düşündüren bir sergi.
Konu ağır, problemler aynı. Sanatçılar yakın konular üzerinden üretim yapmaya iten şey tam da sorunun kendisi. Adaletsizlik, eşitsizlik, sömürgecilik, eğitimsizlik, toplumsal kimlik sorunu. Çatısız sergisinin temelinde de her an evimizin, çatımızın yıkılacağı gerçeği ile bir arada olmak var.
Neriman Polat’ın Çatısız adlı kişisel sergisi 15 Temmuz 2023 tarihine kadar Zilberman, Mısır Apartmanında ziyaret edilebilir.
