Atölye Söyleşileri serisinin dokuzuncu konuğu malzemeyle sonsuz biçimde oynamayı seven, disiplinlerarası üreten Orçun Beslen.
Orçun Beslen’in üretimlerinde eski ve yeni buluntu nesneler, işlerinin ana malzemesini oluşturur. Buluntu nesneleri değiştirmeye, dönüştürmeye ama aslını kaybetmemelerine özen gösterir. Bu buluntu nesneler bazen önünden geçtiği konteynır yanına terk edilmiş resim veya bir köşe kenarına atılmış çerçeveler olabilir. Bazen başkasına anlamsız gelen eski bir resim, onun işlerinde yeni bir anlama ve yepyeni bir çerçeveye kavuşur.
Orçun Beslen için sıradan ve terk edilmiş bu nesnelerle yeni anlamlar yaratmak, geçmişi bugüne taşımak ve başka bağlamlara yerleştirmek üretimlerinin temelini oluşturur.
Kendinden bahseder misin?
Biraz meslek erbablığı var bende. Yani zamanla birkaç alanda birden ustalaştım diyebilirim. Malzemeye, el işçiliğine, kurguya hâkimiyetim var. Ama hâlâ amatör olduğum alanlar da çok –onları ayrıca seviyorum zaten. Öğrenme halinin sürmesini çok önemsiyorum. Özellikle buluntu nesnelerle üretim yapmayı seviyorum. Etrafımdaki sıradan ya da terk edilmiş nesnelerle yeni anlamlar yaratmak, onların geçmişlerini bugüne taşımak ve başka bağlamlara yerleştirmek üretimimin temelinde var.
Şu anda çalıştığın mekânın atölyen haline gelme süreci nasıl şekillendi? Bu atölyede ne zamandır üretim yapıyorsun?
Tokatlıyan Han’a ilk çıktığımda, orada hâlihazırda sanatçıların atölyeleri olduğunu görüp mutlu oldum. Hanların daha ucuz olacağını düşünerek hareket etmiştim. Atölyeyi bulduktan sonra kısa sürede yerleşmeye başladım ve yaklaşık iki senedir burada çalışıyorum.
Üretmek dışında atölye senin için ne ifade ediyor?
Atölye üretmek dışında eserlerimi gösterdiğim bir alan aynı zamanda. Özellikle bir vitrin gibi düzenlerim, eserlerin görünür olmasını isterim. Hatta kitaplığımı bir enstalasyona dönüştürdüm. Bunun dışında bazen bir dinlenme alanı, ama büyük çoğunlukla bir sosyalleşme alanı.
Bu atölye bir koku ve bir ses olsaydı neler olurdu?
Kokusu değişken, ama genellikle toprak gibi. Biraz da toz gibi. Sesi ise şehrin uğultusu. Bazen bazı kelimeler öne çıkar, duyulur, anlaşılabilir bir hale bürünür. Bazen ben bile duymam atölyemin sesini; alışkanlıktan. Üretmek için bütün sesleri kesmeyi de öğrenmelisin.
Bir sanatçı atölyesini sadece üretim yeri olmaktan çıkartan unsurlar nedir?
Atölyemin içerisinde olan her şey üretimdir. Oraya aittir ve kendine bir yer bulur. Her şey birbirini etkiler, tetikler. Atölye bir düzen değil, bir akış sistemidir.
Atölyenin görünmeyen ama senin için en önemli malzemesi nedir?
Atölye gibi görünmemesidir en önemli tarafı. Gelenler “bunları nerede üretiyorsun?” diye sorar hep. Ben de “evet burada, bu masanın üstünde” derim.
Burası bir üretim yeri mi? Vitrin mi? Bu belirsizlik atölyenin en önemli malzemesidir. Tek bir tarafa odaklanmanı istemez atölyem. Her yer vitrin gibidir. Çekiç bile sergilenmek üzere konulmuş gibidir.
Atölyeler gizli alanlar mıdır? Ziyaretler esnasında seni rahatsız eden durumlar oluyor mu? Nedir onlar?
Atölyemde neyi gizlediğimi göremeyebilirsiniz. Her şey fazlasıyla açıktır. Önünüzde olur. Ve evet, rahatsız edici olabilir. Ama ben gizli bir alan sevmeyen biriyim. Beni rahatsız eden durumlar özen gösterilmemesi olur. Dikkatli olmalısın bir sanatçı atölyesinde. Sarhoş olmamalısın mesela.
Atölyeni bir günlüğüne bir sanatçıya verseydin, bu isim kim olurdu?
Ayşe Erkmen olurdu. Çünkü onun işleri, gündelik nesnelerle ve mekânlarla kurduğu güçlü ilişkilerle beni çok etkiliyor. Malzemelerin ve alanların anlamlarını sorgulaması, sıradan görünen unsurları yeni bağlamlara taşımadaki başarısı benim üretim anlayışımla paralel. Belki hiçbir şey yapmazdı ama ne düşündüğünü bilmek bile harika olurdu.
Son olarak atölyende bir günün nasıl geçiyor?
Sürekli çalışırım ben. Dağıtır toplarım, dağıtır toplarım, dağıtır toplarım. İstiflerim, istifleri bozarım. Yine istiflerim. Atölyede kimse yokken kahve içtiğimi bile bilmem. Unuturum, yemek bile yemem.
