Salt’ın sanatçı, yazar ve eğitimci Özer Kabaş’ın (1934-1998) yazılarını bir araya getiren e-yayını “Sentez ve Montaj: Özer Kabaş Yazıları” genişletilerek basılı kitap olarak yayımlandı. Kabaş’ın üretimine dair uzun soluklu bir araştırma sürecinin parçası olarak sunulan kitap ile birlikte sanatçının arşivi de Salt Araştırma’da çevrimiçi erişime açıldı.
Garanti BBVA tarafından kurulan Salt, geçtiğimiz Aralık ayında erişime açtığı Sentez ve Montaj: Özer Kabaş Yazıları adlı e-yayını basılı kitap olarak yayımladı. Salt’ın 1950’lerden günümüze Türkiye’de sanat odaklı araştırmaları kapsamında sunulan kitap; sanatçı, eğitimci ve yazar Özer Kabaş’ın (1934-1998) kaleme aldığı yazıların yanı sıra kendisiyle yapılan söyleşiler ile katıldığı toplantı ve açık oturum dökümlerini bir araya getiriyor.
Kabaş’ın üretimine dair uzun soluklu arşiv ve araştırma sürecinin ilk çıktısı olan Sentez ve Montaj, adını sanatçının 1969 tarihli Türk Resminde Montaj makalesinden alıyor. Kabaş’ın 1966’dan 1997’ye sanat tarihi ve eğitimi üzerine yazdığı yazılar sanat, tasarım ve sinemadan insan, çevre ve siyaset ilişkilerine uzanan çok yönlü bir literatür sunuyor; sanatçının pratiğini ve düşüncelerini kendisinden öğrenme olanağı sağlıyor.
Vasıf Kortun’un bu yayın için kaleme aldığı Yale’den Gelen Adam: Özer Kabaş Yazıları metni, Kabaş’ı daha az bilinen eğitimci ve sanat düşünürü yönleriyle ele alıyor. Kabaş ve Onat Kutlar, Ömer Uluç, Sezer Tansuğ, Yılmaz Zenger’in katılımıyla gerçekleştirilen yuvarlak masa toplantısı, sinema ile resim ilişkisini irdeliyor. Kabaş’ın sanatın farklı disiplinlerine ilgisi, sanat eğitimine yaklaşımı ve katkılarını aktarmayı amaçlayan kitapta, 1969’da Robert Kolej Öğrenci Birliği’nin düzenlediği ve kendisinin de katılımcıları arasında olduğu III. Kültür Haftası kapsamındaki iki açık oturumun dökümü de yer alıyor. Sanatçının Faruk Pekin moderatörlüğünde Aziz Nesin, Kemal Tahir, Selahattin Hilav ile birlikte katıldığı Sanat ve Politika başlıklı oturum sanatın siyasetle ilişkisini yazarların bakış açısından tartışmaya açarken, Sezer Tansuğ moderatörlüğünde Adnan Çoker, Cihat Burak, Orhan Taylan, Ömer Uluç ile bir araya geldiği Yeni Türk Resminin Sorunları başlıklı oturum 19. yüzyıldan 1960’ların sonuna Türkiye’de resim sanatına bir bakış sunuyor. Kabaş’ın vefatından kısa bir süre sonra Zeynep Rona tarafından Ayşe ve Ercümend Kalmık Vakfı’nda düzenlenen Özer Kabaş’ın Bıraktığı İzler toplantısının dökümünde ise dostları Ali Teoman Germaner, Cevat Çapan, Engin Cezzar, Gülriz Sururi, İclal Erentürk, Jale Erzen, Mete Yalçın, Oya Başak ve Süleyman Saim Tekcan sanatçıyı farklı yönleriyle anıyor.
Sezin Romi, Tuğçe Kaplan ve Vasıf Kortun tarafından hazırlanan Sentez ve Montaj’ın metin editörlüğünü Ezgi Yurteri gerçekleştirdi. Kitabın tasarımcısı Okay Karadayılar, Kabaş yazılarının özgün tasarımları ile Kabaş’ın akademik çalışmalarında kullandığı yazı tiplerinden esinlendi.
Özer Kabaş Arşiv ve Araştırma Projesi Hakkında
Özer Kabaş Arşivi sanatçının işleri, eğitimi ve akademik çalışmaları ile öğretim üyeliği boyunca Robert Kolej Yüksek Okulu ve İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’ndeki tecrübelerine ışık tutan fotoğraf, dia, belge ve efemera gibi malzemeleri içeriyor. Dijitalleştirme ve kataloglama çalışmaları devam eden arşivin erişime açılan ilk kısmı ise Kabaş’ın eğitimi, akademik yaşamı ve üretimine odaklanıyor.
Salt Araştırma’daki sanatçı arşivleri arasına eklenen koleksiyon, sanatçının Robert Kolej’deki öğrencilik döneminden Mimar Sinan Üniversitesi’ndeki öğretim üyeliğine uzanan sürece dair belge ve görselleri kapsıyor. Kabaş’ın Robert Kolej Yüksek Okulu’ndaki öğretim üyeliği dönemi ve Kolej’in Boğaziçi Üniversitesi’ne dönüşüm sürecine dair belgeler ile Kolej’in 1968-1971 yıllarındaki idari, sosyal ve kültürel faaliyetlerini sunan Robert Kolej Öğrenci Birliği (RKÖB) yayın organı Birlik de erişime açılan kaynaklar arasında yer alıyor. Kabaş’ın işlerine ve katıldığı sergilere dair belge ve görseller yakın zamanda koleksiyona eklenecek.
Kabaş’ın arşivindeki zanaat, tasarım ve sinema konulu kaynaklar, temel tasarım eğitimi üzerine notları, çalışmaları ve tezleri incelenmeyi bekleyen pek çok konuyu barındırıyor. İlk kez Sentez ve Montaj kitabı üzerinden sunulan araştırma, arşivin sunduğu kaynaklar eşliğinde geliştirilmeye devam edecek.
