Nurullah Berk kimdir?

Nurullah Berk (d. 22 Mart 1906 İstanbul -ö. 9 Ocak 1982 İstanbul) Türk ressam. Türkiye’ de geometrik-figüratif yapımcılığın (konstrüktivizm) ilk temsilcilerinden biridir. Eserlerinde kübizm etkilenmeleri de mevcuttur.

Türkiye’de geometrik-figüratif yapımcılığın (konstrüktivizm) ilk temsilcilerinden biri sayılan ressam ve yazar Nurullah Berk 22 Mart 1906‘da İstanbul’da doğudu ve 9 Ocak 1982‘de İstanbul’da hayatını kaybetti. Nurullah Berk, Sanayi-i Nefise Mektebi‘nde İbrahim Çallı ve Hikmet Onat‘ın öğrencisi oldu. 1924‘te Fransa’ya gitti ve Paris Güzel Sanatlar Yüksek Okulu‘nda Ernest Laurent’la çalıştı. 1928‘de öğrenimini tamamlayarak Türkiye’ye döndü ve bir grup arkadaşıyla “Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği“nin kuruculan arasında yer aldı. Beş yıl sonra yeniden Paris’e giden sanatçı 1933‘te Türkiye’ye geri döndü ve aynı yıl Abidin Dino, Elif Naci, Zeki Faik İzer, Cemal Tollu ve Zühtü Müridoğlu ile birlikte “Türkiye’ye egemen izlenimci tutuma karşı, biçim olarak Batı’daki çağdaş akımlara paralel kübist ve yapımcı teknik” şeklinde tarif edilen yeni bir anlayışın öncülüğünü yaptı. Berk’in önerisiyle bu grup “D Grubu” ismini aldı. Yurtiçi ve yurtdışında birçok sergi açan Berk, 1947‘de Ahmet Çanaklı Ödülünü, 1966‘da 28. Devlet Resim ve Heykel Sergisi birincilik ödülünü ve 1975‘te DYO Ödülü Resim Yanşmasını kazandı. Berk’in son 15 yıllık çabası ise “Doğu ile Batı esprilerini kaynaştırmak, geleneksel sanat biçimlerini Batı anlaşıyla bağdaştırmak” biçiminde yorumlandı. 1953‘te Suut Kemal Yetkin‘le birlikte UNESCO‘ya batı Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Birliği’nin Türkiye ulusal komitesini kuran Berk’in sanat tarihi, resim ve heykel sanatı konulu çok sayıda yayınlanmış yapıt vardır.

D Grubu

1933’te Türkiye’ye döndü ve aynı yıl Abidin Dino, Elif Naci, Zeki Faik İzer, Cemal Tollu ve Zühtü Müridoğlu ile birlikte “Türkiye’ye egemen izlenimci tutuma karşı, biçim olarak Batı’ daki çağdaş akımlara paralel kübist ve yapımcı teknik” şeklinde tarif edilen yeni bir anlayışın öncülüğünü yaptı. Berk’in önerisiyle bu grup “D Grubu” ismini aldı.

En tanınmış eserleri

• İskambil Kağıtlı Natürmort
• Ütü Yapan Kadın
• Çömlekçi
• Odalık
• Dikenler
• Kuşlar

Kitapları

• 1932 – Modern Sanat [1]
• 1933 – Leonardo da Vinci [1]
• 1937 – Türk Heykeltraşları [1]
• 1943 – Türkiye’de Resim [1]
• 1950 – La Peinture Turque [1]
• 1951 – Belliniler [1]
• 1957 – Türkiye’de Resim ve Heykel [1]
• 1964 – Resim Bilgisi [1]
• 1968 – Sandro Botticelli [1]
• 1968 – Paolo Ucello [1]
• 1968 – Piero della Francesca [1]
• 1972 – İstanbul Resim ve Heykel Müzesi [1]
• 1973 – Elli Yılda Türk Resmi ve Heykeli [1]
• 1977 – Fikret Mualla [1]
• 1977 – Türk Resminde İstanbul [1]

Kazandığı ödüller

Yurtiçi ve yurtdışında birçok sergi açan Berk, 1947’de Ahmet Çanaklı Ödülünü, 1966’da 28. Devlet Resim ve Heykel Sergisi birincilik ödülünü ve 1975’te DYO Ödülü Resim Yarışmasını kazandı. Berk’in son 15 yıllık çabası ise “Dogu ile Batı esprilerini kaynaştırmak, geleneksel sanat biçimlerini Bah anlaşıyla bağdaştırmak” biçiminde yorumlandı. 1953’te Suut Kemal Yetkin’le birlikte UNESCO’ya bağlı Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Birliği’nin Türkiye ulusal komitesini kuran Berk’in sanat tarihi, resim ve heykel sanatı konulu çok sayıda yayınlanmış yapıtı vardır.

Kaynak

1. Özkan, Özgür (2012). “Çağdaş Türk Resminde Soyut ve Soyutlama Yaklaşımları Bağlamında Yapı ve İçerik Sorunları”. dspace.deu.edu.tr. s. 145. 27 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Kasım 2016.