Sanat OkurDünyanın en önemli mimarlık etkinliklerinden Venedik Bienali Uluslararası Mimarlık Sergisi’nin 19’uncu edisyonu gelecek yıl 10 Mayıs–23 Kasım tarihleri arasında ziyaretçilerini ağırlayacak. Bienaldeki Türkiye Pavyonu’nun koordinasyonunu üstlenen İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV), sergide yer alacak projeyi belirlemek amacıyla iki aşamalı bir açık çağrı yapıyor. Venedik Bienali Uluslararası Mimarlık Sergisi’ndeki Türkiye Pavyonu, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı katkılarıyla ve T.C. Dışişleri Bakanlığı himayesinde, Schüco Türkiye ve VitrA’nın eş sponsorluğunda gerçekleştiriliyor.
Açık Çağrı
Türkiye Pavyonu için yapılacak başvurularda ilk aşama için sunulacak önerilerin mimarlık alanındaki güncel sorunları yeni fikir ve kavramlar üzerinden yerel, bölgesel ve küresel boyutlarda tartışmaya açabilen, mimarlık kavramlarını disiplinlerarası ve/veya disiplinlerüstü yaklaşımlarla irdeleyen, alışılagelen anlatıların dışına çıkabilen, tutarlı bir küratoryal anlatı sunması bekleniyor.
Sergide yer alacak projenin güçlü bir görsel anlatımı olmasının yanı sıra temanın anlaşılır ve erişilebilir olması da önem taşıyor. Çağrı, içinde Türkiye’den bir ekip liderinin yer aldığı çokuluslu ekiplerin de katılımına açık.
Serginin kavramsal çerçevesinin 19. Uluslararası Mimarlık Sergisi’nin teması ile uyumlu olması bekleniyor.
Başvuru Aşamaları
Venedik Bienali Uluslararası Mimarlık Sergisi’nde altıncı kez yer alacak Türkiye Pavyonu için yapılan çağrının ilk aşamasında, başvuracak adayların sergi teması ve proje önerileri, sergi tasarımı ve mekânsal kurgu, ekip yapısı ve çalışma prensiplerini açıklayan belgelerin yanı sıra başvuru sahibi ya da sahiplerinin özgeçmişlerini ve portfolyolarını sunması gerekiyor.
Seçici Kurul’un ikinci aşamaya geçmek üzere belirleyeceği üç projenin ekiplerinden ise takvim, çalışma yöntemi, basılı malzeme ve bütçe gibi konularla ilgili ayrıntılı bilgi sunmaları istenecek. İki aşamalı süreç sonunda seçilecek başvuru sahiplerinin sergiyle ilişkili tüm küratoryal sorumlulukları üstlenmesi ve sergiyi Seçici Kurul ve İKSV ekibi ile koordinasyon hâlinde geliştirmesi bekleniyor.
Başvurular için çevrimiçi forma ek olarak küratoryal öneriyi açık şekilde ifade eden bir metnin (en çok 5.000 karakter) ve gerekli diğer tüm belgelerin 11 Eylül 2024, 18.00’e kadar İngilizce olarak ve PDF formatında yüklenmesi gerekiyor.
Yukarıda belirtilen gereklilikleri yerine getirmeyen başvurular değerlendirmeye alınamıyor.
Kimler Başvurabilir?
Açık çağrıya küratör, mimar, sanatçı, tarihçi, tasarımcı, teorisyen, eleştirmen ve ilgili alanlarda çalışan herkes başvurabilir.
İKSV çalışanları, Seçici Kurul üyelerinin birinci dereceden akrabaları veya iş ortaklarının/çalışanlarının başvuruları değerlendirmeye alınmayacaktır.
Başvurular bireysel veya ekip hâlinde yapılabilir. Uluslararası bir ekip olarak başvurulması durumunda ekipte Türkiye’den en az bir katılımcı bulunması gerekmektedir.
Ekip hâlinde yapılan başvurular için bir ekip lideri belirlenmelidir.
Seçim Süreci
Türkiye Pavyonu sergisinde yer alacak proje 5 kişiden oluşan Seçici Kurul tarafından, iki aşamadan oluşan bir açık çağrıyla belirlenecek. Seçici Kurul bu yıl, Melike Altınışık, N. Müge Cengizkan, Prof. Dr. Zeynep Çelik, Oral Göktaş ve Dr. Sait Ali Köknar’dan oluşuyor.
İlk aşamaya başvuran projeler, küratoryal temanın geçerliliği, önerilen projenin uygulanabilirliği ve küratoryal ekibin organizasyon yapısına göre değerlendirilecektir.
İkinci aşamaya devam etmek üzere belirlenecek üç projenin ekibinden ise çalışma yöntemi, basılı malzeme, takvim ve bütçe gibi konularda daha ayrıntılı bir sunum hazırlaması istenecektir. Seçilen proje sahiplerine araştırmalarını derinleştirmek için bir hakediş verilecek, proje ekipleri projelerini ayrıntılandırmalarının ardından Seçici Kurul ve İKSV ekibine projelerini sunmak üzere toplantıya davet edilecektir.
Venedik Bienali 19. Uluslararası Mimarlık Sergisi
10 Mayıs–23 Kasım 2025 tarihleri arasında (önizleme: 8–9 Mayıs) Giardini, Arsenale ve Venedik’teki çeşitli mekânlarda düzenlenecek Venedik Bienali 19. Uluslararası Mimarlık Sergisi’nin başlığı ve teması, Venedik Bienali Başkanı Pietrangelo Buttafuoco ve 19. Uluslararası Mimarlık Sergisi’nin küratörü Carlo Ratti tarafından açıklandı. Ratti, Venedik Bienali Yönetim Kurulu tarafından, 21 Aralık 2023’te Mimarlık Departmanı’nın sanatsal direktörü seçilmişti.
19. Uluslararası Mimarlık Sergisi’nin başlığı: Intelligens. Natural. Artificial. Collective.
Carlo Ratti, Uluslararası Mimarlık Sergisi’nin başlığının genellikle hem İngilizce hem de İtalyanca olarak duyurulduğunu, ancak 2025 yılı için başlığın “intelligence / zekâ” teriminin her iki dilde de ortak Latince kökenine atıfla intelligens olarak belirlendiğini açıkladı. Başlık, modern kullanımıyla zekâ terimiyle ilişkilendirilse de Ratti, kelimenin son hecesi olan gens’e vurgu yaparak bunun Latincede insanlar anlamına geldiğinin altını çiziyor: “[Gens] yeni, kurgusal bir köke işaret ediyor ve günümüzün yalnızca yapay zekâya odaklanan yaklaşımının ötesinde zekâ için kapsayıcı, çoklu ve yaratıcı bir gelecek öngörüyor.”
Sergi; sanat, mühendislik, biyoloji, veri bilimi ve diğer pek çok disiplinden faydalanarak bunları kentsel mekânla ve iklim krizi ile bağlantılı olarak ele almayı vadediyor.
Ratti aynı zamanda serginin, dört farklı metodolojiyi öne çıkaracağını duyurdu. “Disiplinlerüstülük” (Transdisciplinarity), bilimsel bilgiyi ilerletme hedefiyle birden fazla profesyonelin bir araya geldiği mimari projeleri içerecek. “Yaşayan Laboratuvar” (Living Lab), Giardini’deki Merkez Pavyon’un renovasyon nedeniyle kapalı olacağı 2025 yılında, Venedik’teki ve özellikle bienal alanları çevresindeki özel projelere odaklanacak. Katılımcılar, işbirlikçi tasarım yaklaşımlarını teşvik eden “Fikirler İçin Alan” (Space for Ideas) adlı üçüncü bir temel üstünde, bienalin web sitesi üzerinden fikirlerini paylaşmaya davet edilecek. Son olarak “Döngüsellik Protokolü” (Circularity Protocol), gelecekteki kültürel etkinlikler için yeni bir standart tanımlamak üzere bir manifesto geliştirilmesini amaç ediniyor.
Ulusal pavyonlara uluslararası serginin temasıyla ilişki kurma daveti yapan Ratti, katılımcı ülkeleri “Tek yer, tek çözüm” (One place, one solution) mesajıyla ortak bir zeminde buluşturmayı hedefliyor. “Günümüzün varoluşsal çıkmazları ancak bir yaklaşım çokluğunu yansıtan ortaklaşa bir tavırla aşılabilir. Her ülke masaya bir çözüm önerisi getirirse, geleceğe uyum sağlamamıza yarayacak küresel bir araç kitini hep birlikte tasarlayabiliriz.”
