Yüksel Özen‘in “Estetik Formlar” isimli sergisi 22 Ocak – 5 Şubat 2025 tarihleri arasında Fular’t Sanat Galerisi’nde ziyaret edilebilir.
Kadın bedenine ait arkeolojik buluntular, erken dönemlerde bereketin ve doğurganlığın bir temsili olarak büyükçe ve yuvarlak hatlarda tasvir edilmiştir. Ana Tanrıça figürlerinde bu biçimler, doğanın döngüselliği ve bereketle ilişkilendirilirken, çıplaklığın kutsal bir öz taşıdığına işaret eder. Çıplaklık, bir savunmasızlık hali değil, evrenin ham ve saf gerçekliğini ifade eden bir biçimdir. Tıpkı dünyanın yüzeyini saran katmanların, üzerinde yaşayan varlıklarla şekillendiği gibi, insan bedeni de zamanın ve toplumun dokunuşlarıyla yeniden anlam kazanır.
John Berger’in “Görme Biçimleri” eserinde çıplaklık, insanın kendisi olma hali olarak tarif edilirken, nü başkalarının bakışlarına maruz kalan, estetize edilmiş bir çıplaklık olarak tanımlanır. Bu bağlamda nü, sadece bir beden değil, toplumun ve estetik algının ona yüklediği anlamların bir taşıyıcısıdır. Çıplak beden, ruhun bir aynası olabilir; ancak nü, bu ruhun üzerindeki estetik kurgunun bir dışavurumudur. Bedenin soyulması, ruhun bir katmanla yeniden örtülmesidir. İnsan zihni bu iki zıtlığı aynı anda işler; çünkü hem saklama hem de sergileme arzusuyla hareket eder.
Kadın bedeninin kutsallığı, onun gizlenmesinde mi yoksa sergilenmesinde mi saklıdır? Çıplaklık, kutsallığı sona erdirir mi? İnançların ritüellerinde bedenin çıplaklığı, farklı biçimlerde anlamlandırılmıştır. Çıplak gömülme, bedenin saflığına bir dönüşü simgelerken, yıkanarak ve süslenerek gömülme, bedeni kutsallaştırmanın ve ona yeni bir anlam atfetmenin göstergesidir. Eski çağlarda kostüm ve objelerle gömülme, bedenin fiziksel varlığını aşıp, bir kimlik ve statü sembolü olarak yaşatılmasını ifade eder.
Estetik ve Kapitalizmin Beden Algısı
Bedenin formuna dair estetik algılar, toplumun değer yargılarıyla şekillenir. Şişman ya da obez bir bedenin çıplaklığı, kapitalist dünyanın dayattığı estetik ölçütlerle çelişir ve bu çelişki, bedenin özgünlüğü ile toplumun beklentileri arasında bir gerilim yaratır. Çıplaklık, bir yandan bireysel bir ifade alanı sunarken, diğer yandan dışsal yargıların en savunmasız hedefi haline gelir. Kapitalizmin estetik tarifleri, bedeni metalaştırarak onun çıplaklığını bir tüketim nesnesi haline getirir.
Günümüz dünyasında hem fiziksel hem de soyut pornografi, çıplaklık kavramını biçimlendiren önemli bir güç haline gelmiştir. Pornografi, çıplak bedeni metalaştırır ve onu bir görsel tüketim nesnesine indirger. Bu süreç, çıplaklığın saflığını bozarken, insanın çıplaklığa yaklaşımını da yabancılaştırır. Pornografinin tesiri altındaki birey, çıplaklıkla olan ilişkisini ya yüzeyselleştirir ya da ondan uzaklaşır; çünkü çıplaklık artık bir özgürlük değil, bir ürün olarak görülmeye başlanır.
Bu sergi, bedenin toplumsal ve bireysel algı üzerindeki etkisini irdelemeyi amaçlıyor. Bedenin örtüldüğü ve soyulduğu her bir katman, onun estetik, sosyal ve metafizik anlamlarına dair yeni bir pencere aralar. Çıplaklık, yalnızca bedenin fiziksel görünürlüğü değil, aynı zamanda ruhun ve zihnin bir yansımasıdır. Çıplak beden, başkalarının bakışlarında yeniden tanımlanır, ancak ruhun örtüsü, her zaman insan zihninin derinliklerinde dokunur.
Tüm çıplak ruhunuzla bu sergiyi izleyiniz…
Başak İlhan
Art History /Art Management
Yüksel Özen
Yüksel Özen 1972 İstanbul Üsküdar doğumlu, oniki yaşındayken babası sayesinde ilk fotoğraf makinesi ile tanıştı. Anadolu Üniversitesi Endüstriyel İlişkiler Çalışmalar Ekonomisi ve İstanbul Topkapı Üniversitesi MYO Plato Sanat Fotoğrafçılık & Görüntü Yönetmenliği bölümü okudu.
Lise yıllarında fotoğrafa merakı hep vardı, fotoğraf klüplerinde fotoğraf çalıştı, bu merak artınca eğitimler almaya başladı. Kendini geliştirerek flimli makineler dışında gelişen teknoloji ile digital fotografçılık alanında profesyonel olarak çalıştı, çeşitli ajans ve prodüksiyon şirketlerinde, moda ve cast fotografçılığı yaparak devam etti. İlerleyen zaman içerisinde kendisini kurgusal sanatsal fotograflar üretmeye devam etti.
Uluslararası web fotograf yarışmalarında deneysel,resimsel soyut fotografları ile başarı ödüllerine ve sertifkalara layık görüldü. Birçok sergi ve sempozyuma katıldı.
Çeşitli dergilerde Vogue İtalia, Essence Look Over, Dark Beauty ,500px ve Gazetesanat.com gibi web magazin bloglarda fotografları ropörtajları yayınlandı, İstanbul Mercedes Fashion Week’ de Ajanslara Defile ve Moda fotografçılığı yaptı. Fotoğraf ile ilgili çalışmalarına halen devam etmektedir. Unesco AIAP İnternational Art Turkey / Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği. UPSD’ ninde bir üyesidir.
Fular’t Sanat Evi
Rüştiye sk. no.19A Kızıltoprak – Kadıköy İstanbul
